Trước tiên phải nói đến HTX Nông nghiệp Công Thành - Đức Linh thành lập với sự tham gia của 8 thành viên, vốn điều lệ ban đầu là 1.000 triệu đồng, HTX hoạt động trên lĩnh vực sản xuất và bao tiêu sản phẩm lúa - nếp, thực hiện nhiều khâu trong quá trình liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị: dịch vụ làm đất, gieo sạ, cung ứng giống, vật tư nông nghiệp, bao tiêu sản phẩm, chủ động tìm kiếm các đối tác sản xuất, thị trường tiêu thụ sản phẩm tránh sự độc quyền trong sản xuất kinh doanh. HTX đã ký hợp đồng sản xuất, thu mua với nông dân trên địa bàn huyện và các huyện lân cận để cung ứng cho Công ty TNHH MTV Công Thành Út Hạnh, tỉnh Long An với diện tích khoảng 2.000 ha, sản lượng thành phẩm trên 12.000 tấn/năm, mang lại doanh thu cho HTX trên 90 tỷ đồng, góp phần tăng thu nhập cho các thành viên và nông dân trên địa bàn. Không chỉ dừng lại ở việc liên kết sản xuất - tiêu thụ sản phẩm, HTX đang xây dựng thương hiệu cho sản phẩm “Lúa - Nếp Cô Duyên” góp phần vào sự phát triển bền vững và ổn định của HTX trong thời gian tới.
HTX Rau an toàn Tiến Phát, xã Vũ Hòa tuy mới thành lập nhưng nhờ sự năng động của HTX, nắm bắt được nhu cầu của thị trường về sản phẩm rau an toàn. Với nguồn vốn ban đầu còn hạn chế, HTX chỉ thực hiện đầu tư nhà màng, khay, hệ thống tưới tự động,... với diện tích khoảng 700 m2, dự kiến mỗi năm cung cấp cho thị trường khoảng 50 tấn rau các loại (rau xà lách, cải ngọt, rau thơm,...) với giá từ 20.000 đồng - 30.000đồng/kg. Với những đặc tính ưu việt sản phẩm rau mềm, an toàn, dinh dưỡng,... nên rất được thị trường ưa chuộng. Trong thời gian tới, HTX sẽ mở rộng thêm diện tích sản xuất để nâng sản lượng lên 200 tấn/năm nhằm cung cấp đủ cho các thị trường: Siêu thị, Bách Hóa Xanh, bếp ăn của các Công ty,... đồng thời xây dựng thương hiệu cho sản phẩm Rau an toàn Tiến Phát cùng với việc đăng ký mã vạch truy xuất nguồn gốc cho sản phẩm.
Hợp tác xã Bưởi da xanh Đông Hà thành lập nhằm liên kết các hộ nông dân trong sản xuất bưởi, thực hiện cung cấp giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, bao tiêu đầu ra sản phẩm bưởi cho thành viên và nông dân trên địa bàn thông qua việc liên kết với các đơn vị. Hàng năm HTX cung cấp cho thị trường khoảng 200 tấn bưởi với giá cả ổn định từ 30.000 đồng - 50.000 đồng/kg. HTX cũng đã xây dựng Logo cho sản phẩm: “Bưởi da xanh ba cây”. Tổ chức sản xuất sản phẩm bưởi theo hướng an toàn, sử dụng phân bón hữu cơ, thuốc sinh học, phun đúng theo quy trình để đảm bảo an toàn cho người sử dụng. Xây dựng thương hiệu cho sản phẩm, mã truy xuất nguồn gốc,… nhằm tạo chỗ đứng của sản phẩm bưởi da xanh Đông Hà trên thị trường trong và ngoài nước.
Sự linh động của các xã viên HTX Hồ tiêu Đắc Lộc - xã Đức Hạnh khi cây Tiêu bị chết và rớt giá kéo dài đã làm cho các hộ nông dân trồng Tiêu điêu đứng. Một số thành viên của HTX Hồ Tiêu Đắc Lộc đã chuyển đổi cây Tiêu sang cây chuối vàng Nam Mỹ, ban đầu trồng thí điểm 4.000 cây giống trên diện tích 2 ha. Chuối vàng Nam Mỹ có đặc điểm sinh trưởng tốt, năng suất cao, dễ thích nghi với điều kiện khí hậu của địa phương. Nguồn giống ban đầu được cung cấp bởi Công ty giống Việt Nam - Long An. Qua quá trình trồng, giống Chuối vàng Nam Mỹ phát triển nhanh và đã mang lại hiệu quả khách quan về sản lượng với giá cả hợp lý. Năm 2018 đã cung cấp cho thị trường trên 100 tấn chuối các loại. Đặc biệt, đã thực hiện hợp đồng liên kết và xuất khẩu sang Nhật Bản được 32 tấn với giá 12.000đ/kg, mang lại doanh thu 384 triệu đồng. Hiện nay đã mở rộng thêm diện tích trồng chuối tại các vùng lân cận xã Trà Tân, Tân Hà với diện tích 22 ha.
Mô hình sản xuất dưa lưới công nghệ cao của HTX Phúc Lộc - xã Mê Pu áp dụng trồng trong nhà màng tiêu chuẩn, sử dụng hệ thống tưới nhỏ giọt tự động bằng công nghệ của Israel. Là mô hình mới, hướng đi mới có nhiều ưu điểm vượt trội: Chủ động che nắng, mưa, ngăn côn trùng, chế độ dinh dưỡng của cây, giảm chi phí sản xuất, tạo ra sản phẩm chất lượng, sạch, an toàn. Ban đầu với diện tích trồng 500m2 đã mang lại hiệu quả khả quan. Hiện tại đã cung cấp cho thị trường khoảng 8 tấn/3 vụ dưa thành phẩm với giá từ 40.000 - 50.000đ/kg. HTX thực hiện liên kết với các đơn vị, hệ thống siêu thị, chợ đầu mối tại thành phố Hồ Chí Minh để tiêu thụ sản phẩm, đang mở rộng thêm diện tích sản xuất và xây dựng các quy chuẩn an toàn, thương hiệu cho sản phẩm dưa lưới để phát triển bền vững.
Bên cạnh những kết quả đáng ghi nhận, thực tế kinh tế tập thể của huyện phát triển còn chưa tương xứng tiềm năng. Một số HTX còn thụ động, chậm tái cơ cấu hoạt động sản xuất, kinh doanh theo yêu cầu của kinh tế thị trường, chưa phát triển đạt được mục tiêu đã đề ra trong Nghị quyết.
Để đạt được mục tiêu phát triển kinh tế tập thể trong thời gian tới là sớm khắc phục những hạn chế, yếu kém hiện nay, tiếp tục củng cố, nâng cao hiệu quả hoạt động của kinh tế tập thể. Xây dựng và phát triển mô hình kinh tế tập thể, nòng cốt là HTX bền vững trên cơ sở tôn trọng bản chất, các giá trị và nguyên tắc HTX, phát huy hiệu quả trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế và cải thiện đời sống thành viên. Thu hút ngày càng nhiều nông dân, hộ kinh tế cá thể và tổ chức tham gia HTX, góp phần tạo việc làm, xóa đói giảm nghèo, cải thiện công bằng xã hội. Đồng thời, để Luật HTX năm 2012 cùng với những chính sách hỗ trợ của Nhà nước được triển khai một cách hiệu quả và thực sự phát huy trong thực tiễn, cần tập trung triển khai một số nhiệm vụ, giải pháp căn cơ, lâu dài để kinh tế tập thể tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới.
Cần tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến sâu rộng chủ trương, chính sách, pháp luật, vai trò và các mô hình kinh tế tập thể hoạt động có hiệu quả. Chú trọng tuyên truyền, tập huấn cho hội viên, nông dân, thành viên HTX hiểu rõ, hiểu đúng bản chất, nguyên tắc và pháp luật về HTX, cơ chế quản trị, điều hành và kiểm soát hoạt động của HTX; bố trí nguồn ngân sách nhất định hỗ trợ HTX, đặc biệt hỗ trợ phát triển HTX tham gia xây dựng nông thôn mới và tái cơ cấu nông nghiệp; nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước đối với kinh tế tập thể; kiện toàn bộ máy, tăng cường công tác quản lý nhà nước về kinh tế tập thể, tăng cường thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm pháp luật đối với HTX, cá nhân có liên quan; tăng cường giám sát thực thi pháp luật về HTX. Các cơ quan quản lý cần có đánh giá, phân loại HTX hoạt động hiệu quả, trung bình, yếu kém để có biện pháp hỗ trợ, tư vấn cụ thể từng HTX thực hiện tái cơ cấu; giải thể dứt điểm các HTX yếu kém, đã ngừng hoạt động để tạo dư địa cho thành lập HTX mới. Phát triển tổ hợp tác để tổ chức sản xuất theo mô hình kinh tế tập thể, chuyển dần thành HTX. Đồng thời, cần có cơ chế thoáng trong hỗ trợ vay vốn cho các HTX ứng dụng công nghệ cao, chi phí đầu tư ban đầu lớn./.
Văn Năm - HND tỉnh